ملک سیف الدین هزارسپ)شاید550 ه.ق) :
یکی از پادشاهان شبانکاره بود که علاوه بر رهبریت سیاسی به تحصیل علم و همنشینی با
علما ء نیز علاقمند بود.او هم از علم فقه آگاهی کامل داشت و هم اینکه به تحصیل و تدریس
علوم شرعی می پرداخت .
ملک قطب الدین مبارز (متوفی 624 ه.ق ) :
فرزند نظام الدین حسن و یکی دیگر از پادشاهان شبانکاره بود که علاقه وافری به دانشمندان
داشت . وی رساله ای در علم فقه نوشته بود که به "رساله قطبیه"معروف بود.
ملک مضفرالدین محمد :
فرزند قطب الدین مبارز و از شاهان شبانکاره... وی بر علم فقه و تفسیر مسلط بود و علما و
دانشمندان را محترم می شمرد..بطوری که بارگاه او به مدرسه شبیه بود و هر روز در آنجا
مجالس بحث و منا ظره تشکیل می شد. گویند روزی وی در مناظره ای در تفسیر آیه " یا اَیُها
النَمَل ..." بیست قول را بیان کرد. در ضمن او شاعر نیز بود.
قاضی عضدالدین ایجی :
یکی از برزگترین و معروفترین علمای این دیار است . او در سال 700 یا 701 ه.ق در ایج متولد
شد ، وی با کمال یافتن در علوم زمانه خود مورد توجه سلطان الجایتو (خدا بنده )یکی از
ایلخانان مغول قرار گرفت. پس از الجایتو در عصر ابو سعید (716 تا 732 ه.ق )به مقام قاضی
القضاتی ایران که بالاترین مقام قضایی آن زمان بود رسید. وی در این اثنی کتاب " المواقف فی
علم الکلام " که مهمترین اثرش محسوب می شود را به رشته تحریر در آورد. قاضی عضد در
حکمت و اصول استاد و از متکلمین عصر خود محسوب می شد. شاگردان وی " تفتازانی ،
شمس الدین کرمانی ، سیف الدین ابهری ، شاه نعمت ا... ولی " بودند. در بعضی از منابع از
حافظ نیز به عنوان یکی دیگر از شاگردان وی یاد شده است.
تالیفات دیگر وی شرح بر "مختصر الاصول ابن حاجب " ، "آداب البحث " در منطق ، "جواهر الکلام
" که خلاصه ای از مواقف است، " الفوائد الغیائیه " در علم کلام ، " عیون الجواهر " رساله
عضدیه و چند اثر ارزشمند دیگر است.
حتی حافظ نیز در شعری او را می ستاید :
به عهد سلطنت شاه شیخ ابواسحق
به پنج شخص عجب ملک فارس بود آباد
نخست پادشهی همچ او ولایت بخش
که جان خویش بپرورد و دادِ عیش بداد
دگر مربیِ اسلام شیخ مجد الدین
که قاضیی بِه از او آسمان ندارد یاد
دگر بقیه ی ابدال شیخ امین الدین
که یمن ِ همت او کارهای بسته گشاد
دگر شهنشه ِ دانش عضد که در تصنیف
بنای کار مواقف بنام ِ شاه نهاد
دگر کریم چو حاجی قوام ِ دریا دل
که نام نیک ببرد از جهان ببخشش و داد
نظیر خویش بنگذاشتند و بگذشتند
خدای عزوجل جمله را بیامرزاد
در پایان عهد شبانکاره او توسط ملک اردشیر آخرین امیر شبانکاره به زندان افتاد و در 756 ه.ق
در گذشت..
قطب الدین ایجی:
فرزند عبدا... بن محمد فسیرجانی ایجی و از مشایخ قرن هشتم است. او عارفی بزرگ بود و
شاه شجاع مظفری به وی ارادت بسیار داشت . وی در سال 785 یا 786 ه.ق در
گذشت .مقبره این عارف بزرگوار و شاه شجاع در جوار یکدیگر در کنار کوه چهل مقام (چهل تنان
شیراز ) قرار دارد .
محمد بن ابراهیم ایجی
از صوفیان قرن هشتم و کتابی که از وی باقی مانده" الفقیر الی صاحب السریر " است که به
سال 800 ه.ق تالیف شده است .
صفی الدین ایجی :
از دیگر دانشمندان بزرگ ایج است که بیشتر به علوم حکمت و ریاضیات اشتغال داشته و استاد
فضلا و علما " جلال الدین دوانی " او را با افتخار استاد خود خوانده است . وی در سال 785 یا
860 ه.ق در شیراز وفات یافت .
محمد بن عبدالرحمن بن محمد بن عبدا... بن محمد بن معین الدین بن صفی الدین
حسنی حسینی شافعی ایجی :
از عالمان این خطه که به سال 832 ه.ق متولد شد . او که تا سال 877 ه.ق زنده بوده است
تالیفات متعددی دارد از جمله" تفسیر قرآن" ،"شرح بر کتاب اربعین نووی"، " رساله ای در
تفضیل بشر بر ملک "، " تفسیر سوره ی کوثر" ، " رساله ای در حیض" و " رساله ای در تفسیر
قول رسول ا... که می فرمایند : اللهم اَنت َربی لا اله الا انت َ خلقتنی و اَناعبدک ". سال مرگ
این عالم در منابع مشخص نشده است .
قطب الدین محمد ایجی :
در کتاب مزارات شیراز از او به عنوان عارف کثیر الخیر و صاحب قلب سلیم یاد شده است .
خواجه سیف الدین مظفر ایجی شبانکاره ای :
مدت زمانی وزیر شاه سلطان حسین بایقُرا آخرین امیر گورکانی بوده است که به دلیل حسد و
بخل حسّاد در سال 891 ه.ق به قتل رسید .
عبیدا... بن محمد بن عبدا... بن شافعی ایجی :
او که کنیه اش " ابوحامد " بود در ایج متولد شد . وی مدت زیادی ریاست تعلیم قرآن و حدیث
این ناحیه را برعهده داشت . منابع او را مردی فاضل ، اهل بحث ، صاحب نظر و تیزهوش و
صاحب خطی زیبا معرفی کرده اند . از تألیفات وی حواشی بر " منهاج الاصول " ، حواشی بر
کتاب " تیسیر " ، حاشیه بر کتاب " انوار " اردبیلی ، کتاب " مجمع البحار " و رساله ای درباره ی
مباحث اختلافی علماء می باشد . عبیدا... در سال 900 ه.ق در گذشت .
قطب الدین عیسی بن محمد ایجی :
از علمای قرن دهم هجری است . وی در سال 900 ه.ق متولد شد ؛ او که شافعی مذهب بود
در دوران عمر خویش به تألیف آثاری پرداخت از جمله حاشیه بر" شرح تفسیر الفاتحه للقاضی
" ، حاشیه بر " جمع الجوامع " ، حاشیه بر " شرح کافیه " جامی ، شرح" کافیه " ابن حاجب
و چندین اثر دیگر ... قطب الدین عیسی به سال 950 ه.ق در گذشت .
مطالب زیر نیز در مورد قاضی عضد است که از منبع دیگری گرفته شده است :
قاضي عضد الدين ايجي از علماي فقه و اصول و علوم ادبي بشمارمي آيد. او كه در سال 710
در ايج (استهبانات امروز ) در فارس متولد شد و تحصيلات خود را در شيراز به پايان برد . وي به
چنان شهرتي دست يافت كه دردربارهاي سلطان ابوسعيد ايلخان شيخ ابو اسحاق اينجو ،امیر
مبارز محمود شاه شجاع آل مظفر اقرام بسيار داشت و در زمان سلطان ابوسعيد قاضي القضاه
كل ايران بود و واسطه صلح ميان نبردهاي آل اينجو و آل مظفر بوده است . با اين وجود در سال
756 در ماجراي محاصره شيراز بدست امير مبارز الدين محمد به شبانكاره گريخت و درهمان
سال در زندان امراي شب انكاره در گذشت ،مشهورترين آثار باقي مانده از وي عبارتند از : كتاب
مواقف در علم كلام ، فوائد غياثيه در معاني و بيان و شرح مختصر ابن حاجب در اصول . گروه :
علوم انساني رشته : حقوق گرايش : قضاوت والدين و انساب : قاضي عضد الدين ايجي كه در
سال 710 در ايج در فارس متولد شد نام پدرش احمد بن عبد الغفار فارسي بوده است .
تحصيلات رسمي و حرفه اي : قاضي عضد الدين ايجي از كودكي به تحصيل علوم
گوناگون در شيراز پرداخت و استاد وي ازشاگردان قاضي بيضاوي بوده است . وي درعلم بويژه
علوم ديني به چنان پايه اي دست يافت كه درزمان سلطان ابوسعيد ايلخان به قاضي القضاتي
كل ايران منصوب شد . استادان و مربيان : قاضي عضد الدين ايجي نزديكي از شاگردان قاضي
بيضاوي به تحصيل مشغول شد. هم دوره اي ها و همکاران : خواجه شمس الدين حافظ
شيرازي از معاصران قاضي عضد الدين ايجي بوده و وي را به دانش ستوده است . وقايع
ميانسالي : قاضي عضد الدين ايجي درزمان سلطان ابو سعيد ، آخرين ايلخان ،و وزير وي
خواجه غياث الدين به مقام قاضي القضاتي دست يافت و مقيم سلطانيه شد. او در نظر همه
سلاطين آن دوره احترام بسياري يافت چنانكه شيخ ابواسحاق اينجو در كارهاي مملكت از وي
مشورت مي خواست و درسال 754 كه ميان او و مبارز الدين محمد آل مظفر جنگ واقع شد،
قاضي عضد الدين از طريق شيخ ابواسحاق واسطه صلح شد و چون امير مبارز الدين را ملاقات
كرد ، امير مبارز الدين محمد پنجاه هزار دينار به خود او و ده هزار دينار به اتباع و همراهان وي
بخشيد و مقدم وي را گرامي شمرد و پسرش شاه شجاع را به خواندن كتاب مختصر«از تاليفات
وي بود ، مامور ساخت . قاضي عضد در موقع محاصره شيراز به دست امير مبارز الدين به
شبانكار گريخت و به دست يكي از امراي شبانكار محبوس شد و در سال 756 وفات يافت .
زمان و علت فوت : قاضي عضد الدين ايجي درسال 756 درزمان محاصره شيراز توسط امير مبارز
الدين محمد آل مظفر به شبانكار گريخت و درزندان ملوك شبانكار وفات يافت . مشاغل و
سمتهاي مورد تصدي : قاضي عضد الدين ايجي درزمان سلطان ابوسعيد ايلخان، قاضي القضاه
كل ايران و نيز نديم شاه شيخ ابواسحاق اينجو بود. ساير فعاليتها و برنامه هاي روزمره :
مطالعه و تاليف و شرح بر كتب ديگر دانشمندان از عادات و علايق قاضي عضد الدين بود. علاوه
برچنين تعلقات علمي، وي اشعاري به عربي نيز سروده است . شاگردان : يكي از شاگردان
قاضي عضد الدين ايجي ، شاه شجاع آل مظفر پسر امير مبارز الدين محمد مظفري بود كه از
سوي پدر ماموريت خواندن كتاب شرح مختصر ابن حاجب به اثر قاضي عضد الدين را يافت .
چگونگي عرضه آثار : قاضي عضد الدين ايجي كتاب شرح مختصر ابن حاجب را به خواجه عياث
الدين محمد وزير سلطان ابوسعيد ايلخان تقديم كرده است .
آثار : 1 شرح مختصرابن حاجب ويژگي اثر : در علم اصول است كه به شرح عضدي نيز معروف
است . 2 فوايد غياثيه ويژگي اثر : كتابي است درباره علم معاني و بيان 3 كتاب مواقف ويژگي
اثر : اين كتاب در علم كلام است كه مير سيد شريف جرجاني بر آن نوشته و در ميان كتب كلام
بسيار مشهور است .
فعالیتها:
• قضاوت، حقوق، علوم سياسي
www.rasekhoon.net
نظرات شما عزیزان:
تبادل لینک هوشمند 
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت:
نويسنده : مهدی شهبازی.فرزاد سمیع پور
